با توجه به گزارش ارائه شده توسط بیگ بنگ، اخترشناسان اعلام کردهاند که این پرتو کیهانی مرموز و ناشناخته که در صحرای یوتا کشف شده است، از خارج از راه شیری به این نقطه دنیا رسیده است. انرژی تولید شده توسط این ذره، دهها میلیون برابر بیشتر از انرژیی است که ذرات در مرکز شتابدهنده سرن به دست میآورند.
در تاریخ ۲۷ ماه مه ۲۰۲۱، این ذره با جو زمین برخورد کرد و دانشمندان با استفاده از یک آرایه تلسکوپ در یوتا توانستند میزان انرژی آن را اندازهگیری کنند. بر اساس محاسبات، انرژی این ذره حدود ۲۴۴ اگزا الکترونولت بود. این مقدار بسیار بیشتر از انرژی ذره پرانرژی “اوه مای گاد” است که در سال ۱۹۹۱ کشف شد و انرژی آن ۳۲۰ اگزا الکترونولت بود.
به گفته محققان، انرژی معمولی یک الکترون در شفق قطبی تنها ۵۰ هزار الکترونولت است. این ذره با سرعتی تقریباً ۹۹.۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۵۱ درصد از سرعت نور به سوی جو زمین پرتاب شد.
با توجه به گزارش بیگ بنگ، ذرات باردار در فضا میتوانند فواصل زیادی را با سرعت بسیار بالا پیموده و از خارج از کهکشان راه شیری به زمین برسند. به عنوان مثال، در ۰.۴۳ میلیثانیه از دیدگاه خود، یک ذره میتواند به نزدیکترین همسایهمان، ستارهٔ پروکسیما قنطورس، برسد. این پدیده از اتساع زمان نسبیتی ناشی میشود و واقعیت مکانی و زمانی این ذره را به شکل جالبی تغییر میدهد.
پرتو کیهانی که حاصل حرکت ذرات باردار در فضا است، به صورت مداوم با زمین برخورد میکنند. این پرتوها معمولاً از منابع خارج از کهکشان ما میآیند و دارای انرژی بسیار زیادی هستند. برخی از این پرتوها از خورشید میآیند، اما پرتو کیهانی با انرژی بسیار بالا به ندرت مشاهده میشوند. ذرهٔ “اوه مای گاد” با انرژی حدود ۳۲۰ اگزا الکترونولت، از جمله پرانرژیترین ذراتی است که تاکنون کشف شدهاند.
آیا این پرتو کیهانی نشانی از فرازمینی ها دارد؟
منشأ این پرتو کیهانی پرانرژی هنوز معلوم نیست، اما به نظر میرسد که این ذرات از منابع خارج از کهکشان ما، مانند سیاهچالهها، فورانهای پرتو گاما و هستههای فعال کهکشانی، به زمین میرسند. تا کنون مشخص نشده که چگونه این ذرات پرانرژی از “خلاء محلی”، منطقهای خالی در مرز کهکشان راه شیری، به وجود میآیند.
در کل، با وجود سالها تحقیق و مطالعه، منشأ و خصوصیات دقیق این ذرات هنوز پرده برداشت نشده و این امر یک معما بزرگ برای دانشمندان باقی مانده است. پرتو کیهانی با سرعت بالا و بار الکتریکی قابل توجه، امکان تعامل با ساختارهای بیولوژیکی را دارند و در برخی موارد ممکن است در محیط فضایی مشکلاتی ایجاد کنند.
اتمسفر زمین به طور گستردهای از تأثیرات زیانبار ذرات کیهانی محافظت میکند؛ اما به هر حال، پرتو کیهانی ممکن است باعث اختلال در سیستمهای الکترونیکی و رایانهها شوند. ناسا به این موضوع اشاره کرده و بیان کرده است که این ذرات و پرتو کیهانی برای فضانوردان خطرناکتر هستند و میتوانند به سلولهای زنده و همچنین ساختار دیانای آسیب بیآورند.
پیشرفت در آرایههای تلسکوپی میتواند در آینده به محققان کمک کند تا رویدادهای زیادی از این نوع را شناسایی و بررسی کنند و به دنبال منابع احتمالی این پرتوها بگردند. اطلاعات بیشتر این زمینه در مقالات منتشر شده در مجله Science قابل دسترس هستند.
به عنوان مثال، تلاشهای پژوهشی جهت توسعه تلسکوپهای پیشرفته و سامانههای مداوم نظارتی میتواند تأثیرات این پرتو کیهانی را بر روی زمین و فضانوردان بهبود بخشد. همچنین، استفاده از فناوریهای نوین در زمینههای مختلف مانند حفاظت از الکترونیک و سلولهای زنده در برابر این پرتوها میتواند به جلوگیری از آسیب وارده کمک کند.